Gradnja mini-hidroelektrana širom Srbije, a planirano je da ih bude više od 800 (trenutno je napravljeno oko 90 ovih postrojenja), izazvala je mnogo reagovanja, uglavnom negativnih, a pogotovo kod stanovnika područja na kojima se te MHE prave.
Ekološki aktivisti, a pre svih pokret “Odbranimo reke Stare planine”, podigli su glas zbog izgradnje MHE smatrajući da su one ubice prirodnog sveta! Protiv izgradnje MHE je i Ministarstvo za zaštitu životne sredine.
Na pojedinim protestima, kao što je bilo zbog MHE na Staroj planini i u selu Rakita u Opštini Babušnica bilo je i incidenata, jer se lokalno stanovništvo suprotstavilo invesitotorima, koji, pak, tvrde da sve grade prema dozvolama i prema zakonima.
U centru Beograda danas je oko 13 časova počeo protest pod nazivom “NE DAMO REKE” sa kojeg će vlastima biti upućen najvažniji zahtev – da odmah bude zaustavljena gradnja mini-hidroelektrana svuda u Srbiji, ne samo u zaštićenim područjima.
Traže i da bude obavljena obimna stručna analiza (minimum dve godine) za ispitivanje reka i živog sveta i negativnog uticaja na prirodnu sredinu za sve do sada izgrađene derivacione MHE ili one u fazi gradnje. Isto tako, da se uradi stručna analizira koja bi građanima Srbije dala na uvid objektivne podatke o tome koliko MHE zaista doprinose elektroenergetskoj stabilnosti Srbije. Traži se i da se smanje subvencije za MHE, a potpuno da se ukinu subvencije za derivacione MHE.
“Ako želimo da imamo reke, moraćemo da se borimo za njih”, poručio je nedavno aktivista pokreta “Odbranimo reke Stare planine” Aleksandar Jovanović-Ćuta.
Taj njegov apel su čuli mnogi i izašli su danas na protest u Beogradu. Planirana je i protestna šetnja do zgrade Vlade Srbije u Nemanjinoj ulici.
O MHE
– Širom Srbije je planirana gradnja više od 800 mini-hidroelektrana na planinskim i drugim rekama. Do sada je u Srbiji izgrađeno oko 90 MHE, a određeni broj se nalazi u zaštićenim prirodnim područjima. Protivnici ukazuju da one veoma negativno utiču na eko-sistem.
– Veliki broj od planiranih 850 MHE se nalazi na slivovima Južne i Zapadne Morave, Ibra, gornje Drine, Lima. Samo je na Staroj planini u planu izgradnja čak 58 malih hidroelektrana. Na slivu Studenice, na planini Goliji i okolini, taj broj iznosi 31. Vlada Republike Srbije je Staru planinu 1997, a Goliju 2001. godine proglasila Parkovima prirode.
– Ako bi bile napravljene sve MHE, bilo bi obezbeđeno svega oko 2% potreba u energetskom bilansu Srbije na godišnjem nivou. Reke se isušuju, biodiverzitet uništava a priobalje devastira u nacionalnim parkovima, parkovima prirode, specijalnim rezervatima prirode.
– Kako izgleda MHE? U zemlju se ukopaju cevi i u njih se “uteruje” voda, čime se isušuje rečno korito. Dešava se i da 80% ili 90% vode ulazi u cevi. Ako bude napravljeno 500 mini hidrocentrala sa cevima dužine tri kilometara, Srbija će izgubiti 1.500 kilometara reka!
– Još je alarmantniji rezultat studije Univerziteta u Gracu, koji kaže da će Evropa izgubiti, ili dovesti na ivicu istrebljenja, jednu u deset ribljih vrsta, ukoliko se izgrade sve planirane mini elektrane na Balkanu. Jedanaest endemskih vrsta bi moglo biti potpuno zbrisano s lica Zemlje, 7 bi postalo kritično ugroženo, 4 tipa jesetre bi izgubilo habitat a broj ugroženih vrsta bi se duplirao na 24.
– Zbog lančane reakcije izgradnje MHE na Balkanu, koji je najbitnije čvorište rečnog biodiverziteta u Evropi, bilo bi potpuno istrebljeno 49 od ukupno 591. slatkovodne vrste ribe, a u najboljem slučaju bi bilo izgubljeno 50-100% njihove distribucije u vodama Balkana.
– Organizacije za zaštitu prirode i stanovnici određenih područja bune se zbog toga. I Ministarstvo za zaštitu životne sredine protivi se izgradnji MHE.
(Mondo)
